Bouwsector worstelt met personeelstekort

Geplaatst op 06-06-2017

‘Als je verzekerd wilt zijn van een interessante baan, dan kies je als jongere vandaag nog voor de bouw en infra.’ Met die woorden probeerde Maxime Verhagen, voorzitter van Bouwend Nederland, vooraf aan de Dag van de Bouw jongeren te overtuigen te kiezen voor een baan in de bouwsector. Zijn oproep is een noodkreet, want bouwbedrijven staan te springen om vakmensen. Het aantal vacatures in de bouw stijgt komend jaar naar 35.000, zo waarschuwde het UWV onlangs. Een aantal dat sinds 2008 niet meer zo groot is geweest. Wat is het risico van het stijgende aantal vacatures in de bouw? Is een personeelstekort te voorkomen? En hoe kunnen bouwbedrijven zich voorbereiden op wat komen gaat?

Personeelstekort neemt toe

Het tekort aan vakmensen in de bouwsector is niet nieuw. De oorzaken zijn bekend: terwijl werknemers vergrijzen, kiezen steeds minder jongeren voor een bouwopleiding. Bovendien sluit het onderwijs vaak niet voldoende aan op de nieuwe technieken die worden gebruikt in de bouw, waardoor net afgestudeerde jongeren nauwelijks inzetbaar zijn op de werkplaats.

Daarnaast heeft de crisis ertoe geleid dat een groot aantal vakmensen voor zichzelf is begonnen. Het is voor veel bouwbedrijven lastig om deze zzp’ers nu in dienst te nemen, omdat zelfstandig ondernemen op dit moment vaak aantrekkelijker is. Uit de onlangs verschenen Kwartaalmonitor Bouw van het CBS blijkt dat het aantal vacatures in de bouw de komende maanden nog verder toeneemt. Een oplopend tekort aan personeel lijkt dus onvermijdelijk. En dat begint te knellen.

Impact op de bedrijfsvoering

Voor de bouwsector liggen prachtige kansen in het verschiet. Zo wordt van bouwbedrijven een belangrijke rol verwacht in het oplossen van grote opgaven, zoals het verduurzamen van woningen. Ondernemers in de bouw zijn zeer positief over het economisch klimaat, blijkt uit de kwartaalmonitor van het CBS. Nooit eerder was het vertrouwen onder bouwondernemers zo hoog. Maar voor het realiseren van die geweldige opgaven zijn vakmensen nodig.

Bouwbedrijven die kampen met een personeelstekort dreigen omvangrijke projecten mis te lopen. Ook constateren bouwbedrijven dat het verloop van personeel toeneemt. Personeel wordt als het ware ‘rondgepompt’: op zoek naar steeds weer betere arbeidsvoorwaarden wisselen jonge vakmensen om de zoveel tijd van baan, waardoor ze steeds eerst moeten worden ingewerkt voordat ze productief zijn. Ook dit verloop heeft een grote invloed op de bedrijfsvoering.

Bouw wordt aantrekkelijker

De instroom in de bouw moet beter. Daar is iedereen het over eens. Maar hoe? Tijdens een discussiemiddag van Cobouw werd onlangs voorgesteld om kinderen bij Albert Heijn voor bouwpakketjes te laten sparen en vakantieparken van Center Parcs te voorzien van een welkomsttasje met technisch speelgoed. De bouwsector aantrekkelijk maken is ook een van de hoofdthema’s van De Bouwagenda, het visiedocument voor de bouw en infra, geïnitieerd door het kabinet Rutte II en opgesteld door de Taskforce Bouw onder leiding van Bernard Wientjes.

De maatschappij en de politiek moeten de bouwsector volgens de Taskforce meer gaan waarderen en voor het realiseren van ‘de nieuwe opgaven’ moeten onderwijsprogramma’s worden vernieuwd. “De komende vijf jaar willen we graag dat 40.000 jongeren kiezen voor de bouw,” zegt ook de voorzitter van Bouwend Nederland. Het zijn hoopgevende ambities voor de toekomst, maar kunnen bouwbedrijven het zich veroorloven om te wachten op de nieuwe aanwas?

Oplossingsrichtingen

Hoe gaan bouwbedrijven om met het personeelstekort? Uit onderzoek in de bouwsector blijkt dat sommige bedrijven ervoor kiezen om personeel aan te trekken uit het buitenland. Maar de meningen over deze oplossing zijn verdeeld. Vaak zijn vakmensen uit andere landen ook weer andere technieken gewend en kunnen er communicatieproblemen ontstaan op de werkvloer door taal- en cultuurverschillen.

Een andere mogelijke oplossing is het zelf opleiden van jongeren, maar dat vraagt een flinke investering in tijd en geld die zich niet meteen zal terugbetalen. Laagdrempeliger is het aangaan van samenwerkingen met opleidingsinstituten om ervoor te zorgen dat de kennis die jongeren opdoen tijdens hun opleiding, beter aansluit op hun toekomstige beroepspraktijk.

Daarnaast kunnen bouwbedrijven een dienstverband voor kundige vakmensen aantrekkelijker maken door hun arbeidsvoorwaarden onder de loep te nemen. Aangezien de voorwaarden in de bouwbranche over het algemeen vrij traditioneel zijn, kan het invoeren van een zogenaamde ‘papadag’ of het mogelijk maken van flexwerken het verschil maken.

Bron: graydon.nl